Mụn trứng cá
Mụn trứng cá là một bệnh về da thường gặp, đặc biệt ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Bệnh được đặc trưng bởi sự tắc nghẽn và viêm nang lông cùng tuyến bã nhờn liên quan.
Nguyên nhân của mụn trứng cá
-Nguyên nhân chính của mụn trứng cá là do vi khuẩn Propionbacterium acnes kết hợp với sự tích tụ bã nhờn do tắc nghẽn ống chân lông.
Cơ chế bệnh sinh của mụn trứng cá trải qua 4 giai đoạn :
- Sự tắc nghẽn ống chân lông gây tích tụ chất nhờn
- Sự hoạt động quá mức của tuyến bã nhờn
- Sự gia tăng hoạt động của trực khuẩn kị khí gram dương Propionibacterium acnes.
- Sự sưng tấy chân lông
Dấu hiệu của bệnh mụn trứng cá : nhiều người nghĩ rằng mụn trứng cá chỉ là mụn nhọt, tuy nhiên mụn trứng cá có thể xuất hiện dưới các hình thái khác nhau như sau :
- Mụn đầu đen
- Mụn đầu trắng
- Sẩn
- Mụn mủ (còn được gọi là mụn nhọt)
- U nang
- Nốt
Mụn trứng cá thường xuất hiện trên mặt nhưng cũng có thể xuất hiện ở những nơi khác trên cơ thể như : lưng, ngực, cổ, vai, cánh tay, mông...
Hình minh họa : mụn đầu đen (trái) và mụn đầu trắng (phải)
Các yếu tố nguy cơ góp phần gây ra bệnh trứng cá
- Mụn trứng cá thường xuất hiện ở độ tuổi từ 13 đến 19 với trên 90% trường hợp nằm trong độ tuổi này.
- Về giới tính : nữ có gấp đôi nguy cơ bị mụn trứng cá so với nam. Nhưng nam thường bị nặng hơn.
- Về chủng tộc : người da trắng và da vàng bị bệnh mụn trứng cá nhiều hơn người da đen.
- Sự căng thẳng thần kinh có thể gây nên hoặc thúc đẩy bệnh trứng cá nặng thêm.
- Một số loại thuốc và hóa chất có thể gây mụn trứng cá như các thuốc nhóm Corticosteroids, Thuốc chống lao INH, vitamin B12, viên thuốc ngừa thai...
- Các bệnh nội tiết như bệnh Cushing, bệnh tuyến giáp... có thể là nguyên nhân gây ra mụn trứng cá.
- Yếu tố di truyền : cha mẹ đã từng bị mụn trứng cá thì con cái cũng dễ gặp mụn trứng cá.
- Quá trình thay đổi hormone trong thời kỳ mang thai có thể dẫn đến nguy cơ gây ra mụn trứng cá.
- Thức đêm nhiều khiến cơ thể sản sinh nội tiết tố adrogen cũng góp phần gia tăng nguy cơ bị mụn trứng cá.
Những điều cần lưu ý khi phòng ngừa và điều trị mụn trứng cá
- Thường xuyên rửa mặt và làm sạch da mặt một cách nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh gây tổn thương da mặt.
- Không nặn mụn, đặc biệt khi mụn chưa “chín” vì sẽ khiến các ổ viêm lan ra vùng da lành làm nặng thêm tình trạng bệnh, thậm chí biến chứng để lại sẹo.
- Không tự ý sử dụng các loại mỹ phẩm không rõ nguồn gốc.
- Nên đi khám tại bệnh viện hoặc các phòng khám da liễu uy tín để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. Sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
- Không tự ý sử dụng corticoid và các thuốc có chứa corticoid vì những thuốc này có thể gây hại cho da, thậm chí dẫn đến ung thư da.
- Giữ môi trường sinh sống và môi trường làm việc sạch sẽ, hạn chế tiếp xúc với bụi bẩn và không khí ẩm.
- Ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, nên ăn nhiều rau xanh, hạn chế các loại thức ăn ngọt và nhiều dầu mỡ, tránh các loại chất kích thich như rượu bia, thuốc lá.
- Với phụ nữ đang mang thai, tuyệt đối không tự ý sử dụng các loại thuốc và mỹ phẩm trị mụn khi chưa hỏi ý kiến của bác sĩ. Một số loại thuốc có chứa những thành phần như retinoid, benzoyl peroxide, acid salicylic… có thể gây nguy hại đến sự phát triển của thai nhi.
Dược sĩ Đức Bình
|